Ituo

Ituo begint al “thuis” te worden. Iedereen spreekt me hier aan als “teacher”. “Good morning teacher, can I ask a question teacher”. Dus mijn rol is voorlopig wel duidelijk. Mijn dagelijkse ritme wordt bepaald door de Engelse lessen. Ik heb gelukkig meer dan voldoende tijd om voor te bereiden en ik vind het leuk. Iedere les 10 nieuwe woorden aanleren en de eerder geleerde woorden steeds herhalen in korte zinnetjes die ikzelf maak of die de studenten maken. “What are you doing? I walk to the door. Where is he standing? He stands behind the window. Where is the pen? The pen is under the paper on the table. Where is my hand?  Your hand is on your shoulder”. Enz, enz. Gelukkig heb ik van Felice een aantal nuttige ideeën gekregen om wat afwisseling te brengen. Ik kreeg ook wat tips voor huiswerk, want de les is niet compleet als er geen huiswerk voor de volgende les is opgegeven. Volgende week ga ik ook wat tuinbouw woorden aanleren; gereedschap, plantendelen e.d. dan komen we misschien iets dichter bij mijn eigenlijke doel, om ook inhoudelijk een bijdrage te leveren. Er wordt hier nog heel weinig aan groenteteelt gedaan en er is toch wel behoefte aan lijkt mij, in ieder geval staat het zo in het geformuleerde beleid.

Op vrijdag is het hier de gewoonte dat er groepswerk wordt gedaan. Het terrein wordt opgeruimd of er wordt samen op het land gewerkt. Daar ben ik blijkbaar van uitgezonderd, maar dat betekende wel dat ik meestal vrijdag alleen achter mijn bureautje zat. Ik had gehoord dat er in Pakse een landbouwtentoonstelling was, op het terrein van de landbouwschool daar, met een stand van ons onderzoekscentrum. Nadat ik om 8 uur de was had opgehangen ben ik dus maar eens op de motor gestapt om daar naar toe te rijden. Leuk om te zien. Een kleine tentoonstelling waar het centrum een stand had met zaailingen (avocado, macadamnoten en koffie) Eén van de studenten Engels bemande de stand. Wat boodschappen gedaan en terug naar Ituo. Nuttige besteding van de vrijdag.

Gister bezoek gehad van 2 andere VSO volunteers. Die waren aangenaam verrast door het lekkere klimaat hier. Ze wonen in streken waar het stukken warmer is. Natuurlijk een bezoek gebracht aan de waterval, daar was het helemaal heerlijk koel. Tot onze verrassing ook nog 3 badende monniken tegengekomen. Een gezellig weekend. Het is hier op het centrum de laatste twee weken toch drukker dan gewoonlijk, want er zijn twee groepen boeren uit het grensgebied met Vietnam die een speciale training krijgen in het telen van koffie. De regering wil dat stimuleren, want de vraag naar de zeer goed bekend staande koffie uit Laos is sterk gegroeid en daarmee de prijs natuurlijk. Je ziet ook dat er enorme hoeveelheden zaailingen worden verkocht vanuit deze omgeving. Het is hier blijkbaar het ideale klimaat om de zaailingen op te kweken. Na zo 2 maanden worden ze dan aan nieuwe boeren verkocht.

Ik ben nog steeds onder de indruk van de enorme hoeveelheid insecten die ’s avonds toch nog je kamer weten binnen te dringen en vooral van de grootte van sommige exemplaren, op een morgen vond ik deze enorme neushoornkever voor mijn deur. Ongevaarlijk, maar angstaanjagend; ze maken ook nog een vreemd sissend geluid als je ze aanraakt.

Trip naar Thailand.

A room with a view.

Het begint hier in het Research Centre in Ituo al een beetje vertrouwd te raken. Ik heb een dagelijks ritme, van eerst de kamer vegen, alle vleugels en dode insecten weg.
Dan een tochtje naar het dorp voor een kop koffie. Van half 9 to 12 uur in kantoor, lunch, de rest van de middag op kantoor, soms een spelletje petanque  en dan koken, kijken of er een internet verbinding mogelijk is ,wat lezen, muziek en naar bed.

Op het werk is me eigenlijk alleen gevraagd Engelse les te geven. Ik heb een gesprekje gehad met de twintig mensen die daar belangstelling voor hadden en ik heb twee groepen gemaakt en geef die nu 2 keer 1,5 uur in de week les, plus een groepje van 4 managers die een speciale training willen. Het grootste probleem is dat ze heel bang zijn om fouten te maken en te praten. De talen verschillen natuurlijk ook erg. Ik heb mij maar als doel gesteld om ze zoveel mogelijk naar Engels te laten luisteren en eigenlijk ze te dwingen in korte zinnetjes te spreken. We beginnen dus heel eenvoudig met korte zinnen en 10 woorden per les. Voorlopig houdt het me bezig.

Gister een trip naar Ubon Ratchathani in Thailand gemaakt omdat ons toeristenvisum weer verliep. Dit keer wel iets verder dan bij Vientiane net over de grens. De grens is ongeveer 30 km van Pakse en dan is het 100 km naar Ubon. Een bus trip van ongeveer 3 uur. Susan, de Engelse volunteer die in Paksee woont, had kaartjes geregeld voor José-Mario en mij. Ik vertrok op de motor om half zeven naar Pakse,  en na wat zoeken naar hun huis, gingen we met een tuktuk die ons langs de weg oppikte naar het busstation om om half 9 te vetrekken. Bij de grens geen problemen, alleen wat wachten en om half 12 waren we in Ubon. Daar de terugweg geregeld en boodschappen gedaan.

De vorige keer schreef ik dat ik niet veel verschil zag tussen Laos en Thailand maar hier waren toch wel degelijk verschillen te merken, ook omdat je in een grote stad was. Enorme supermarkten, waar alles te krijgen is en veelal veel goedkoper dan in Laos. Om 15.30 uur ging de bus terug en om kwart over 6 waren we weer terug in Pakse. Te laat om terug te rijden, want in het donker rijden is hier echt gevaarlijk.

Susan woont met Mozes (de Oegandese volunteer) in een enorm huis, daar dus maar geslapen, maar eerst lekker gegeten. In een volkomen verlaten restaurant van een enorm toeristen hotel aan de Mekong waar ze een heerlijke vis klaarmaakten. Alles moest voor ons speciaal klaar gezet, de kok gewekt, licht aan, deuren en ramen open, tafel gedekt, ventilator erbij, maar we hadden een lekkere avond. De volgende morgen, zondag dus, lekker ontbeten in Pakse, nog wat supermarkten af voor boodschappen, naar de markt voor groente fruit en brood en om 12 uur was ik weer thuis. Daar werd ik uitgenodigd voor een lunch met Lao food, door mijn buurvrouw.  Ze was naar haar ouders in Dong Khong (helemaal in het zuiden van Laos)  geweest en had verse vis meegenomen. Vis, veel groente, noodles, alles gekookt in bouillon, lekker!

Het Wereld Wijde Web

De vorige keer heb ik al even vermeld dat de contacten met het wereld wijde web hier niet altijd even gemakkelijk zijn. De mazen van het web zijn niet overal even groot en je merkt dan dat je toch behoorlijk aan het gebruik gewend bent geraakt. Toen we in Afrika waren (30 jaar geleden) was de post eigenlijk het enige communicatie middel met thuis, maar dat wordt hier nauwelijks serieus meer genomen. Ik heb nog wel een brief verstuurd vanuit het Postkantoortje in Pakxong, maar dat maakte een beetje een verlopen indruk en ik heb mijn twijfels of een brief daarvandaan verstuurd ook echt Nederland bereikt.

De Internetverbinding, hier op het werk, is dus al weken buitenwerking in verband met een blikseminslag en het is niet duidelijk of die snel weer gebruikt kan worden. Je kunt hier een modem kopen voor ongeveer € 50,- waarmee je via het mobiele telefoonnetwerk kunt inbellen. (Heet dat geen Dongel in Nederland?) Ik heb dus zo’n modem aangeschaft, maar thuisgekomen bleek dat de ontvangst van het signaal net niet toereikend is om goed op het net te kunnen. Na een tip dat je de antenne een handje kunt helpen, heb ik een draad aan de USB stick gemaakt zoals ik dat vroeger deed bij de radio voor de korte golf ontvangst. Het werd iets beter, maar het is nog steeds een kwestie van vaak proberen en een kleine kans dat er verbinding tot stand komt. Als er mensen zijn met een gouden tip op dit gebied, houd ik me aanbevolen.

De motorfiets gaf ook al een probleempje. Bij thuiskomst, na mijn derde tochtje, stroomde er ineens olie uit. Er bleek een klepje aan de cilinder te zijn losgetrild, misschien al op de bus. Natuurlijk ontbrak de passende inbussleutel in het gereedschapssetje, dus maar even met de hand en een tangetje aangedraaid en in het dorpje de olie laten bijvullen en alles goed laten aandraaien. Opgelost hoop ik.

Ik ben dus op de motor twee keer naar Pakxong geweest, ongeveer 15 km. Daar is een markt voor groente, fruit e.d. en er woont een Nederlander. Hij noemt zich Coffee, is getrouwd met een Lao en verbouwd koffie. Hij heeft ook een kleine Coffeeshop (waar je alleen koffie kunt krijgen) waar hij een goede Wi-Fi verbinding heeft. Van daar heb ik dus de vorige keer mijn blog kunnen plaatsen en ik ben van plan dat morgen weer te doen. Het is wel leuk om weer eens Nederlands te kunnen praten en door de Internet verbinding denk ik daar wel vaker op te koffie te gaan. 

Pakxong

         

Dinsdag 3 mei vertrokken we ’s avonds met de nachtbus naar Pakse. De bussen zijn ingericht voor nacht vervoer. Je kunt twee aan twee liggen en er wordt veel gebruik van gemaakt.  Er rijden tientallen bussen  dezelfde route. Ik heb niet veel geslapen terwijl het enige minpuntje tijdens de rit een aanrijding met een kalf was, dat direct werd ingeladen voor de barbecue. ’s Morgens rond een uur of 8 kwamen we veilig aan in Pakse. Daar moest ik nog even mijn weg zoeken;  de bus naar Pakxong vertrekt van een ander busstation, maar ik kon gratis meerijden met de bus van Somnath die naar Salavan gaat. Ik vond al gauw een busje dat naar Pakxong ging. Een uurtje wachten voor er voldoende passagiers waren en toen op weg. Het Research Centre is ongeveer 15 km vòòr Pakxong in een gehucht dat Ituo heet. Vanaf de weg begon ik mijn tocht met de bagage, maar ik zag al gauw in dat dat geen doen was, bovendien had ik geen idee hoe ver het was. De bagage dus bij een winkeltje achtergelaten en verder gelopen. Een kilometer of twee verder was het station. Mooie gebouwen die betere tijden gekend hebben, het ziet er allemaal een beetje verwaarloosd uit. De baas was er niet, maar zijn vervanger spreekt goed Engels en na een uurtje kwam de Deputee director (de baas) van het feest op de school waar hij was geweest. Ik werd meteen uitgenodigd om ook naar de school te komen. Daar was een  basi ceremonie (daar zal ik later nog wel eens over schrijven)  aan de gang in verband met het in gebruik nemen van een aantal nieuwe lokalen en het begin van de trainingsperiode van zo’n 20 kwekelingen van de PABO in Pakse. Meteen natuurlijk eten en drinken, maar het gaf wel een goed gevoel welkom te zijn. Ze verwachten veel van een ervaren volunteer van 61, maar vooralsnog komt de concrete wens neer op het geven van Engels aan de staf. Er is al een klasje van 13 belangstellenden geformeerd. We zullen zien.

Mijn kamer is OK, maar ik heb nog geen voorzieningen. Geen water koker of i.d. geen koelkast, dus het is behelpen voorlopig. Er wordt gewerkt aan de pomp dus misschien morgen water. Gelukkig stond ee wel een volle emmer klaar om me te wassen. Sinds ik hier ben is de stroom 3 keer voor langere tijd uitgevallen en de internetverbinding is al een hele tijd buiten gebruik, maar daar wordt over gebeld. Het ligt aan de provider die geen actie heeft ondernomen na een bliksem inslag. In het dorpje is alleen tussen de middag soep te koop en verder is brood ook moeilijk te krijgen. Een beetje improviseren dus. Ik heb meteen de koe maar bij de hoorns gepakt en ben met een privé auto terug gereden naar Pakse om prijsopgaaf te vragen voor ijskast, gastoestel met gasfles, water- en rijstkoker, glazen, borden, bestek, panen ed. In een internetcafé dit naar VSO gemaild en al snel kwam het telefoontje dat de aankopen akkoord waren, maar dat we moeten wachten tot er geld uit Thailand is overgemaakt voor we tot aanschaf kunnen overgaan. In het VSO kantoor zitten twee fantastische vrouwen (de 2 Khamla’s) die inzagen dat het zo niet makkelijk is en ze hebben meteen geregeld dat mijn motorfiets op de bus naar hier kwam.

 De volgende morgen om half 8 kon ik hem aan de weg in ontvangst nemen. Dat maakt de zaak natuurlijk een stuk aangenamer. Ik ben al even naar Pakxong geweest om op de markt te kijken en ’s avonds in een nog vrij verlaten, nieuw toeristen onderkomen een luxe pilsje gedronken. Waar krijg je in Nederland een gratis glas water bij je biertje geserveerd. Ik heb ook de Et-tu waterval bezocht; een leuk watervalletje hier vlakbij. In het dorpje Ituo is een winkeltje van de plaatselijke coöperatie van kleine koffieboeren. Ze hebben een Fair Trade keurmerk en maken daar trots reclame mee. De koffie daar is heerlijk, sterk en lekker. Voor 5000 kip (€ 0,50) krijg je er ook nog zoveel gratis groene thee bij als je wilt, dat is hier de gebruikelijke manier van zwarte koffie serveren. Het ergste leed is dus alweer geleden. Ik denk dat ik het hier wel naar mijn zin ga krijgen.

Tot ziens Vientiane.

De Lao lessen zijn afgelopen. We hebben een begin gemaakt met een heel moeilijke taal. Een beetje verstaanbaar kunnen we ons maken, maar omdat het een toontaal is, blijft het moeilijk. Ze verstaan je hier echt niet als je het woord op de verkeerde toonhoogte uitspreekt. Dat is met mijn muzikaal gevoel een behoorlijke handicap. We zullen nog heel wat tijd aan de taal moeten blijven besteden voor het niveau aanvaardbaar is, maar we doen ons best en zijn ijverig.

We zijn dus weer aan het afscheid nemen geslagen. Eerst donderdag eten met de leerkrachten, drie leuke studenten, waar we echt een band mee hebben opgebouwd. We gingen naar Bawpenyang een open restaurant op de bovenste verdieping van een gebouw aan de Mekong. Een heerlijk briesje en een prachtig uitzicht over de enorme rivier, met aan de overkant de lichtjes van Thailand. We wilden graag gegrilde vis, maar die was op. Geen nood, onze leraren gingen beneden aan de rivier bij een stalletje geroosterde vis kopen en in het restaurant kregen we borden en bestek. Er was ook Laab een traditioneel Lao recept en vruchtenbowl. Een heel geslaagde avond.

Vrijdag dus de laatste les. We hebben een uitnodiging voor ons afscheidsfeestje geschreven, in Lao, aan onze buren. De volgende morgen, op uitnodiging van de leraren, ontbijt in een Vietnamees restaurantje. Lekker! ’s Avonds dus ons afscheidsfeest. Iedereen had iets gekookt uit zijn of haar land. Er was een enorme hoeveelheid voedsel, maar er was niet eens zoveel over. Er waren Laotiaanse loempiaatjes, beef en beer, curry, chapati, vruchtenbowl en cassavecake uit de Filippijnen, lekkere hapjes uit Indonesië, Kosovo en Zweden. Zelf had ik ‘drie in de pan’ gemaakt, dat was makkelijk toen ik wist waar ik rozijnen en bloem kon krijgen. Van één van de leraren kregen we een klein Laotiaanshartje om aan onze telefoon te hangen, heel lief! Na het eten het gebruikelijke verloop van een feestje hier. Muziek, dans, Karaoke en weer muziek en dans. Heel gezellig.

De dame die voor de Filipijnse cake had gezorgd was ook op het feestje en zij nodigde ons uit in haar huis, hier vlak bij. Daar hebben we dus gisteravond spaghetti gegeten en Filipijnse snacks en natuurlijk weer een lekkere zoete maispudding. Nova, zo heet de Filipijnse, werkt al 14 jaar in Vientiane voor het UN programma dat de mijnen en munitie van de Vietnamoorlog opruimt. Een groot programma hier dat nog veel jaren in Laos actief zal zijn.

Vanmorgen de uiteindelijke bijeenkomst voor vertrek. De overeenkomst tussen VSO en de regering is goedgekeurd, nu staan alleen nog de bureaucratie en formaliteiten ons officiële verblijf in Laos in de weg, maar dat moet toch wel in een paar weken gereld zijn. We vertrekken dus morgenavond 3 mei om half 9 met 5 volunteers per nachtbus naar het Zuiden, we gaan met 3 man naar Pakse vanwaar ik met de bus verder ga, naar Pakxong. Geen motor nog omdat het krijgen van het rijbewijs afhankelijk is van de verblijfsvergunning. We zijn om 6 uur de volgende morgen in Pakse. Het is nog even spannend waar en wanneer ik weer kan mailen e.d., maar dat is na morgen gauw genoeg duidelijk. We zijn klaar voor vertrek!